Wat begint als een uitstapje naar de Westhoek, loopt uit op een bizar avontuur met een positief slot. Milan mag met zijn opa Mick en oma Miet een paar dagen mee naar de streek waar Emile Benaerts, de grootvader van opa Mick — en dus de betovergrootvader van Milan —  in 1914 sneuvelde tijdens de strijd om de IJzer. Hoewel in een brief van een strijdmakker vermeld werd waar Emile was begraven, is zijn stoffelijk overschot nooit gevonden. En nu, honderd jaar later, onderneemt opa Mick met vrouw en kleinzoon een soort bedevaart naar de plaats waar de laatste levensdagen van hun voorvader zich afspeelden, ruwweg tussen Nieuwpoort en Diksmuide. Aanvankelijk leek het me een aantrekkelijke concept om vanuit het heden en binnen het verband van een familie de beginperiode van de Groote Oorlog voelbaar te maken. Maar het reisje is in dubbel opzicht een teleurstelling. Voor Milan, want hij wordt meegesleept van museum naar museum en beleeft daar weinig plezier aan, en voor de lezer, want die moet zich door die nietszeggende museumbezoeken, autoritjes en wandelingen heenlezen. Maar dan past Lagrou een kunstgreep toe die leven in de brouwerij moet brengen: een sprong terug in de tijd. Hij laat Milan namelijk via de kelders van het vakantieverblijf terechtkomen in het strijdgewoel van oktober 1914. Als jongen van nu maakt hij de gebeurtenissen van een eeuw geleden mee en tegelijk moet hij zich verplaatsen in de rol van Ivan, het jongste broertje van Emile Benaerts. Milan speelt als het ware een rol in een drama waarvan hij de afloop kent, hij weet dat Emile, zijn verre voorvader, zal sneuvelen. Juist door Milans betrokkenheid bij de gebeurtenissen komt hij ook te weten waar precies zijn betovergrootvader begraven is. Even is er twijfel bij Milan als hij ’s ochtends ontwaakt. Heeft hij alles gedroomd? Nee, hij is werkelijk in het oorlogsgeweld aanwezig geweest, en het bewijs daarvan ligt in zijn nachtkastje: het horloge dat Emile hem gegeven heeft. Bij vlagen weet het verhaal de lezer vast te houden, maar te vaak is de gedetailleerdheid te groot om geboeid te blijven. De tijdsprong geeft het boek een halfslachtig karakter. En waarom de Belgische soldaten herhaaldelijk ‘arme jongens’ noemen? De aanwezigheid van situatieschetsen en foto’s geeft de lezer de kans zich een beeld te vormen van hoe het was. [Herman Kakebeeke] Verberg tekst

De betovergrootvader van Milan (10) is in 1914 als soldaat gesneuveld in de West-Vlaamse Westhoek tijdens de Eerste Wereldoorlog, oftewel de Groote Oorlog. Daarom laten Milans opa en oma hem alle plekken zien, die aan de ‘Slag om de IJzer’ herinneren. Dit houdt Milan zo bezig, dat hij (in zijn droom) midden in de oorlog belandt. Daar wordt hij ‘herkend’ als de jongste broer van zijn betovergrootvader, die hij nog kan ontmoeten voordat deze omkomt. Terug in het heden kan Milan exact traceren, waar zijn betovergrootvader begraven ligt. Vanuit het 'oog' van Milan (omslagillustratie) wordt een, aan authentieke militaire bronnen ontleend, reëel beeld geschetst van de woedende oorlog. De droom als middel om terug te gaan naar een andere tijd is acceptabel, daar Milans lijfelijke ervaringen het inleven versterken. De tijdspanne in de droom is wel groot en sommige zaken, zoals het door Milan als bewijs meegebrachte zakhorloge, wel erg toevallig. Geschreven in korte zinnen met dialogen, in korte, genummerde hoofdstukken. Uitgebreid gedocumenteerd met foto’s van cruciale plekken toen en nu (door de auteur opnieuw gefotografeerd) en routekaarten. De bijbehorende website www.milansgrooteoorlog.be bevat veel achtergrondinformatie. Vanaf ca. 10 jaar. Verberg tekst

Tijdens een weekendje met zijn grootouders in de Westhoek valt Milan van de ene teleurstelling in de andere. Opa Miel vertelt hem ellenlange verhalen, terwijl oma Miet alle oorlogsmusea wil aandoen. En dat terwijl Milan hoopte een spoor terug te vinden van zijn betovergrootvader Emile Benaerts, die in 1914 tijdens de ‘groote oorlog’ om het leven is gekomen. Milan heeft al snel spijt dat hij is meegegaan naar de vakantiehoeve, tot hij op een nacht geluiden hoort in de kelders. Hij gaat op onderzoek uit en komt middenin de Slag om de IJzer terecht. Hij ontmoet Emile en diens vriend Arthur. Met hulp van die laatste weet hij te overleven en uit handen van het oprukkende Duitse leger te blijven. Terug in zijn eigen tijd kan Milan het graf van zijn betovergrootvader in Pervijze aanwijzen en wordt het toch nog een geslaagde vakantie.
De auteur verwerkt in dit boek een stukje van zijn eigen familiegeschiedenis. Aan de hand van brieven, foto’s en verhalen probeert hij het oorlogsverhaal van Emile te reconstrueren. De thematiek is best wel interessant. Het boek zit boordevol relevante historische informatie, maar door een kunstgreep die Milan terug in de tijd voert, wordt daar veel afbreuk aan gedaan. Het verhaal blijft bij een oppervlakkige opsomming van feiten naast een ongeloofwaardig verhaal van een soort tijdreiziger. De congruentie is ver zoek en het is als lezer niet gemakkelijk je in te leven in de eerder negatief ingestelde hoofdpersoon, ondanks het toch wel bijzondere beeldmateriaal. Een gemiste kans!
Verberg tekst