Hoe vertel je kinderen over oorlog? Ontelbare keren werd die vraag gesteld, even vaak werd zij beantwoord, niet zelden met een boek. Vooral voor oudere kinderen en tegen de achtergrond van de Tweede Wereldoorlog verschenen tal van bejubelde boeken — denk aan van Els Beerten, of van Benny Lindelauf. Nu de honderdste verjaardag op til is, mogen we ook over de Eerste Wereldoorlog tal van boeken verwachten. is er alvast een van, en weet meteen te verrassen. Op de grens van fotoroman en documentaire, fictie en non-fictie brengt het boek het verhaal van Wouter, een jongen uit het Ieperse die fietst en soldaatje speelt. Hij is een kind van zijn streek, en dus spelen soldatenkerkhoven, akkers en resten munitie als vanzelfsprekend een rol. En zo groeit daar, in het spel van die jongen, een beeld van een vreselijke oorlog.Paginavullende foto’s van het hoofdpersonage, gitzwarte pagina’s met tekst, sequenties van kleinere foto’s en foto’s van maquettes wisselen elkaar af. De typografie en de ultrakorte zinnen, als van ondertitels, wekken de indruk dat je naar een documentaire kijkt. Ook de oriëntatie van het boek, met foto’s en tekst in de lengte, werkt dat in de hand — en geeft ten volle ruimte aan de sterke beelden. Bij een eerste lezing oogt het geheel bedrieglijk eenvoudig, maar de invulling en opeenvolging van de beelden en pagina’s is zorgvuldig gecomponeerd. Doen setting en kledij, een trainingspak of fietstenue, nog denken aan familiefoto’s, dan blijkt uit de wisselwerking met de foto’s van maquettes dat elk beeld goed is overdacht. Kruisen uit de maquettes keren terug in een schimmig beeld van het landschap, in de houding van de balancerende jongen op een kerkhofmuur, in de schaduw op het veld.Aan het begin lijkt het personage Wouter nog een buitenbeentje, die als enige geen ‘echt’ speelgoedwapen krijgt, en het moet stellen met zijn fantasie en een soldatenkoek, aardappelknol, kaarten tussen de spaken. Het oorlogsspel van de alleen rondtrekkende jongen wordt echter steeds driester en, nadat hij oorlogsmunitie vindt, ook ‘echter’. Daardoor komt ook de historische oorlog dichterbij. ‘SAAI...’, oordeelt Wouter over zijn in scène gezet spel en hij steekt een plastic soldaatje in brand. Op dat punt voel je als lezer schrijnend sterk hoe snel grenzen en waarden kunnen vervagen. Aansluitend volgt een feelgooddeeltje, waarin Wouter met een vriend over de kerkhoven rent en ze elkaar de hand reiken. Uit het nawoord blijkt dat het ook die boodschap is die de auteur, Wouter Sinaeve, wil meegeven: ‘Geef elkaar een hand. De oorlog is gedaan. Gedaan met de oorlog.’Sinaeve en fotograaf Nyklyn zijn erin geslaagd een boek te creëren dat kinderen, lezers én niet-lezers, aan het denken kan zetten over oorlog en spel. Zonder één échte oorlogsfoto en zonder lange beschrijvingen in tekst weten ze te beklijven. Sterk werk. [Frauke Pauwels] Verberg tekst

Wouter mag van zijn moeder geen spullen hebben om soldaatje te spelen. Maar in de omgeving van Ieper, waar de restanten van de Eerste Wereldoorlog nog ruim in de grond te vinden zijn, blijft oorlogje spelen trekken. Wouter zoekt in het veld onder andere naar kogels en gebruikt deze bij zijn spel met speelgoedsoldaatjes. Het verhaal, dat door middel van paginagrote foto's wordt verteld, toont dat de jongen zo vertrouwd is met de oorlogsmonumenten in zijn omgeving, dat hij daar vrijelijk tussen speelt. Deze foto's zijn in heldere, frisse kleuren. Daarnaast zijn er sombere, donkere afbeeldingen van de speelgoedsoldaatjes, die zo zijn afgebeeld dat het onderscheid tussen echte soldaten en de speelgoedsoldaatjes soms moeilijk is. De wijze van belichting benadrukt daarmee sterk het verschil tussen de spelende jongen en de werkelijkheid van de oorlog. In minimale zinnetjes onder de foto's vertelt Wouter zijn kleine geschiedenis. Achterin geeft de auteur nog enige toelichting. Prachtig boekje, waarin op een subtiele wijze aandacht wordt gegeven aan het verschil tussen oorlog en vrede. Vanaf ca. 9 jaar. Verberg tekst

De plek waar Wouter Sinaeve opgroeit, was in 1917 niemandsland. Wouter struikelt in zijn kindertijd dan ook over de restanten van “den grooten oorlog”. Hij verzamelt lege kogelhulzen, stukjes granaat of obus, koperen drijfringen en loden balletjes. Hij ontroest zijn vondsten door ze in cola te leggen en met plastic soldaatjes speelt hij thuis de oorlog na. Bij gebrek aan beter (‘wapens zijn geen speelgoed, ‘zegt mama) modelleert hij z’n soldatenkoek tot een pistool. Een militair kerkhof is voor hem een speelterrein.
Wouter groeit uit tot een medewerker van het 'In Flanders Fields Museum'. Vooruitlopend op de grote herdenking in 2014 laat hij z’n zoon Mil in de huid kruipen van zichzelf als negenjarig jongetje, leent hij een aantal maquettes van het museum, en zoekt hij een fotograaf om zijn leefwereld van toen in beeld te gieten. Het resultaat hiervan is dit ongebruikelijke fotoboek. Een boek dat laat zien hoe er in de Westhoek spelenderwijs met oorlog wordt omgegaan, zoals kinderen van overal dat doen. Maar tegelijk ook toch wel de realiteit suggereert, aan de hand van maquettes die zodanig zijn gefotografeerd dat ze behoorlijk echt lijken. Een origineel opzet, al vraag ik me wel af wie je met dit boek bereikt. Kinderen kijken ongetwijfeld vreemd op bij de foto’s van dat jongetje in zijn zeer gedateerde kleren, en hebben zeker moeite af en toe met die overgang tussen spelen en oolog. Misschien is het vooral een zalig herkennen voor hen die daar zoals Wouter opgroeiden?
Verberg tekst